یکی از
مزایای رشد سریع فن آوری اطلاعات، توسعه سیستمهایی است که می توانند
تغییرات اطراف ما را اندازهگیری و ارزیابی کرده و نسبت به آنها عکس العمل
نشان دهند. این توانایی در کنترل تغییرات منجر به تغییر در محیط فیزیکی
اطراف ما، بخصوص ساختمانهایی که در آنها زندگی و یا کار میکنیم شده است.
ازجمله این تغییرات رشد وسیع ساختمانهای هوشمند یعنی ساختمانهایی که
سیستمهای ارتباطی و فنآوری اطلاعات را ترکیب کرده و یک سیستم یکپارچه
راحت، با امنیت بالا، سودمند از لحاظ اقتصادی و در نهایت با هزینه پائین
بوجود میآورند، است.
با توجه به گسترش فیلدهای مخابرات و ارتباطات و
اطلاعات ICT روند رو به رشد آنها در کشور، نیاز به یک زیر ساختار مناسب در
سطح شهرها و ساختمانهای بلند مرتبه (هوشمند) بسیار بارز و نمایان میباشد.
به طور کلی ساختمان هوشمند، ساختمانی است که مجهز به یک زیر ساختار
ارتباطی قوی بوده که میتواند به صورت مستمر نسبت به وضعیتهای متغیر محیط
عکس العمل نشان داده و خود را با آنها وفق دهد و همچنین به ساکنان ساختمان
این اجازه را می دهد که از منابع موجود به صورت موثرتری استفاده نموده و
امنیت و آرامش در آنها را افزایش دهد.
مدت زیادی نیست که موضوع ساختمانهای هوشمند در محافل عمومی مطرح گردیده است.
حال
ببینیم واقعاً یک ساختمان هوشمند چگونه ساختمانی است؟ تعریفی که در آمریکا
درباره یک ساختمان هوشمند عنوان میشود این چنین است: «ساختمان هوشمند
ساختمانی است که در بردارنده محیطی پویا و مقرون به صرفه به وسیله یکپارچه
کردن چهار عنصر اصلی یعنی سیستمها، ساختار، سرویسها، مدیریت و همچنین
رابطه میان آنها میباشد.»
یک ساختمان هوشمند این مزایا را از طریق سیستمهای کنترلی هوشمند ارایه میکند. این سیستمها عبارتند از:
Heating,Ventilation and Air Conditioning - HVAC
Fire safet
Securit
Energy/lighting management
اصول
یک ساختمان هوشمند این است که هزینههای واقعی یک ساختمان فقط هزینههای
ساخت نیست بلکه باید به آنها هزینههای راهبری و تعمیرات را نیز اضافه کرد.
ساختمان هوشمند تمامی این هزینهها را به وسیله کنترل اتوماتیک و یکپارچه،
مخابرات، و سیستم مدیریت کم میکند.
مساله دیگر نسبت خطای کامپیوتر به
انسان است که بسیار کمتر میباشد، زیرا در روشهای مدیریت قدیم، هر
ساختمان بلند توسط چندین نفر اداره می شد، که با افزایش دخالت انسان، مجموع
خطاهای حاصله نیز سیر صعودی خود را طی خواهد کرد، ولی در سیستم مدیریت
جدید این گونه خطاها به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت.
علاوه بر این مزایا یک ساختمان هوشمند مزایای دیگری را نیز برای صاحبان این نوع ساختمانها به ارمغان میآورد.
محیط کابل کشی استاندارد (UTP& Fiber)
مدیریت متمرکز کل سیستم
صرفهجوئی در مصرف تاسیسات حرارت مرکزی
صرفهجوئی در مصرف برق
صرفهجوئی در هزینه کابل کشیهای آتی و پراکنده
بالا رفتن کیفیت سرویس ساختمان (ارزش ساختمان)
درآمد برای سرمایهگذاران اصلی ساختمان به صورت شارژ خدماتی
در
ابتدای قرن بیست و یکم تغییرات فرهنگی و تکنولوژی و همچنین تغییر نحوه دید
مردم در مورد محیط کاری و زندگی خود، چه در بخش تجاری و یا صنعتی و یا حتی
مسکونی، نیاز به محیطی که حداکثر استفاده و حداقل هزینه را بتوان در آن
تجربه کرد وجود دارد. سیستمهای مختلفی که در یک ساختمان هوشمند به کار
گرفته میشوند به قرار زیر میباشند.
ساختمانهای هوشمند در جهت
ایمنی جانی با استفاده از فن آوری روز توانسته اند سرعت زیادی به اصول
قوانین ایمنی جانی و سیستمهای امنیتی بدهند و در همین زمان هزینههای این
سیستمها را نیز پائین بیاورند
سیستم مدیریت و صرفهجویی در مصرف انرژی:
به
طور مثال نصب سیستم مدیریت هوشمند انرژی در تاسیسات حرارتی ساختمانهای
غیرمسکونی 65 درصد و در ساختمانهای مسکونی تا 25 درصد از میزان مصرف انرژی
میکاهد.
نصب این سیستم در موتورخانه ساختمان موجب میشود، هنگامی که
دمای محیط خارج کاهش مییابد، دمای آب گرم شوفاژ توسط این سیستم بالا رفته و
بالعکس اگر روز گرمی بود، دمای موتورخانه کاهش یابد تا شما احساس کلافگی
نکنید.
این سیستم باعث می شود انرژی در ابتدا به طور اضافه تولید نشود تا بعد به این فکر باشیم که این انرژی هدر نرود.
در
ساعات تعطیلی ساختمانهای دولتی و اداری، درجه حرارت این سیستم به طور
هوشمند خاموش شده و قبل از شروع ساعت کاری اداره، درجه حرارت فعال می شود و
هوای ساختمان را مطبوع نگه میدارد.
سیستمهای ایمنی جانی (Life safety):
ساختمانهای
هوشمند در جهت ایمنی جانی با استفاده از فن آوری روز توانسته اند سرعت
زیادی به اصول قوانین ایمنی جانی و سیستمهای امنیتی بدهند و در همین زمان
هزینههای این سیستمها را نیز پائین بیاورند.
نصب سیستم مدیریت
هوشمند انرژی در تاسیسات حرارتی ساختمانهای غیرمسکونی 65 درصد و در
ساختمانهای مسکونی تا 25 درصد از میزان مصرف انرژی میکاهد. نصب این سیستم
در موتورخانه ساختمان موجب میشود، هنگامی که دمای محیط خارج کاهش
مییابد، دمای آب گرم شوفاژ توسط این سیستم بالا رفته و بالعکس اگر روز
گرمی بود، دمای موتورخانه کاهش یابد تا شما احساس کلافگی نکنید
فاکتورهایی که در ایمنی جانی در یک ساختمان هوشمند درگیر هستند عبارتند از:
تلویزیونهای مدار بسته
کنترل تردد به وسیله کارت
آلارم شناسایی دود
کنترل اضطراری آسانسور و دربها
برق اضطراری
سیستمهای اتوماتیک سازی محل کاری
سیستمهای مخابراتی
سیستمهای
مخابراتی که در یک مجموعه ساختمان هوشمند میتوانند به کار گرفته شوند
قابلیتهای بسیار بالا به اضافه هزینههای پایین را با خود به همراه دارند.
برخی از امکانات مخابراتی که میتوان در یک ساختمان هوشمند به کار برد
عبارتند از:
PABX Telephone System
Internet
Intranet
در
حال حاضر اینترنت و استفاده از آن آنچنان با زندگی روزمره افراد پیوند
خورده است که وجود آن در هر خانه و یا محل کاری لازم است و نبود آن یک
کمبود محسوب میگردد.
هم اکنون در هر واحد مسکونی یا تجاری یک خط تلفن
را جهت استفاده از اینترنت اختصاص میدهند و بنابراین هزینه خرید خطوط تلفن
برای آن واحدها را باید مدنظر داشت.
اما با ایجاد شبکه داخلی علاوه بر
این که نیازی به خطوط تلفن اضافه وجود ندارد استفاده کننده اینترنت هزینه
آبونمان جهت استفاده از تلفن برای اتصال به اینترنت را هم نخواهد داشت.
(هزینه ماهیانهای بالغ بر 7000 الی 12000 تومان)
کیفیت و سرعت اتصال به اینترنت آن قدر بهتر و بالاتر است که قابل مقایسه با اتصال به اینترنت از طریق خط تلفن عادی نمیباشد.
اینترانت:
یک
مزیت مهم و جذاب دیگر که هم اکنون مطرح است. این است که تمام ساختمانهای
مجهز به شبکه خود قابل اتصال (Link) به یکدیگرند و اگر ساختمانهایی را در
نقاط مختلف در نظر بگیریم تمام ساکنان ساختمانهای مجهز به شبکه علاوه بر
اینکه قابلیت انتقال اطلاعات بین یکدیگر را دارند و امکان صحبت کردن، دیدن و
حتی امکان برگزاری تله کنفرانس را هم پیدا میکنند.
با در نظر گرفتن جنبه سرگرمی امکان بازیهای تحت شبکه نیز بوجود میآید.
بدین
طریق شما می توانید همزمان با چندین نفر در واحدهای مسکونی مختلف و از هر
طبقه و یا ساختمانی بازی مورد علاقه خود را انجام دهید.
با نصب کابلها و تشکیل شبکه در یک ساختمان می توان به تمامی نقاط حساس ساختمان با کمترین هزینه انسانی کنترل داشت.
در ساختمانهای امروزی پیشنهاد بر این است که هر 5 مترمربع دارای امکانات برق نرمال و اضطراری و نود دیتا و تلفن باشد.
سیستم مدیریت هوشمند ساختمان چیست؟
سیستم مدیریت هوشمند
ساختمان با بکارگیری از آخرین
تکنولوژی ها در صدد آن است
که شرایطی ایده آل ، همراه با
مصرف بهینه انرژی در ساختمان ها
پدید آورد.
این سیستم ها ضمن کنترل
بخشهای مختلف ساختمان و
ایجاد شرایط محیطی مناسب با ارائه
سرویس های همزمان ، سبب
بهینه سازی مصرف انرژی ، سطح
کارایی و بهره وری سیستم ها و
امکانات موجود در ساختمان
می شود. کنترل و دسترسی به
سیستم با استفاده از نرم
افزارهای مربوطه از هر نقطه در داخل
ساختمان و خارج از آن از
طریق اینترنت مقدور می باشد.
اکثر ساختمان های بزرگ برای تأمین خدماتی مانند تشخیص حریق، اطفاء حریق، صرفه جویی در انرژی برق، صرفه جویی در مصرف سوخت های فسیلی، دوربین های مداربسته، مدیریت تهویه مطبوع و ... با شرکت های مختلفی وارد مذاکره می گردند. تعدد پیمانکار باعث تحمیل هزینه های سربار بسیاری می گردد که از جمله آن سیم کشی های متعدد برای سیستم های مختلف و نیاز به افراد با تخصص های مختلف برای راهبری این سیستم ها می باشد. یکپارچگی در سیستم مدیریت هوشمند ساختمان بسیاری از معایب ذکر شده را رفع می نماید، هزینه ها را کاهش می دهد و بازدهی را بیشتر می نماید. همچنین هزینه های نگهداری و رفع عیب سیستم های یکپارچه بسیار کمتر می باشد.
هر واحد به صورت مستقل مجهز به یک کنترل کننده محلی می باشد که کنترل ورود و خروج را توسط سیستم تشخیص هویت دیجیتالی (کارت مغناطیسی و یا کد دیجیتال) انجام داده و از کسانی که به واحد وارد می شوند، رمز عبور دریافت می نماید.
در صورتیکه رمز عبور درست بود، عبور و مرور به واحد به صورت نرمال ادامه پیدا می کند تا اینکه واحد تخلیه گشته و اعلام خروج شود، که معمولا در انتهای ساعت کاری می باشد. در این صورت نفر اولی که دوباره وارد می شود باید رمز ورود خود را وارد نماید.
در صورتیکه رمز عبور وارد شده اشتباه بود، سیستم از طریق شبکه محلی به نرم افزار مرکزی اطلاع داده و آژیر خطر به صدا در می آید.
همچنین نرم افزار اتاق کنترل، بر روی نقشه ساختمان، محل دقیق مشکل را نمایش می دهد.
در ضمن با پلیس در صورت نیاز تماس گرفته شده و نیز فیلم تصاویر محل مشکل نیز در اتاق کنترل نمایش داده شده و ذخیره می گردد.
در هنگام بروز اتفاقات خاص مانند حمله های قلبی، زورگیری و به طور کلی احساس خطر، هر کنترل کننده محلی مجهز به کلید اعلام خطر بوده که با فشردن آن، آژیر خطر به صدا درآمده و نرم افزار مرکزی با خبر می شود.
در صورت نیاز با پلیس یا آتش نشانی تماس گرفته شده و تصویر مربوط به واقعه در اتاق کنترل نمایش داده شده و ذخیره می گردد.
توسط نرم افزار کنترل مرکزی و بر روی نقشه ساختمان، محل دقیق اعلام خطر مشخص می گردد و روی صفحه مانیتور اصلی نشان داده می شود.
در مدیریت حریق در ساختمان، تشخیص به موقع حریق و محل اصلی بروز آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در کلیه واحدها بستگی به نوع کاربری واحد، حسگرهایی مربوط به تشخیص دود و حرارت نصب شده که به کنترل کننده محلی آن واحد متصل می باشد.
در صورتیکه هر گونه دودی که نشانگر آتش سوزی باشد، و یا حرارتی که نشانگر حریق است، احساس شود، کنترل کننده محلی آژیری پخش می نماید که نشانگر وقوع حریق می باشد و به نرم افزار مرکزی هم اطلاع می دهد.
با آتش نشانی و صاحب واحد تماس گرفته شده و اطلاع رسانی لازم انجام می گردد. تصاویر صحنه حریق نمایش داده شده و ذخیره می گردد.
بر روی مونیتور اصلی نیز محل دقیق وقوع حادثه روی نقشه ساختمان نمایش داده شده و مشخص می گردد.
در صورتیکه آن واحد مجهز به تجهیزات اطفاء حریق باشدو سیستم بر روی کنترل خودکار قرار داشته باشد و یا دستوری از اتاق کنترل دریافت نماید، اطفاء حریق به صورت خودکار انجام و آب پاشها و کپسولهای خودکار منطقه آتش به کار می افتد می پذیرد.
در هر واحدی که احساس گردد نیاز به کنترل از طریق دوربین می باشد، یک یا چند دوربین مدار بسته تحت شبکه نصب می گردد که امکان چرخش و بزرگنمایی نیز می تواند داشته باشد.
هر صاحب واحدی می تواند در کنترل کننده محلی خود تعیین نماید که مایل هست که از اتاق کنترل، دوربینش کنترل گردد یا خیر.
در اتاق کنترل، مدیر سیستم می تواند هر دوربینی را که مجاز به دیدنش باشد در هر زمان رویت کرده و در صورت لزوم فیلم مربوط به آن را ذخیره نماید.
در صورت بروز هر واقعه مهم در ساختمان، فیلم آن واقعه به صورت خودکار ذخیره می گردد.
برخی از واحد ها و یا راهروها که اهمیت و یا رفت و آمد زیادی دارند و ممکن است نیاز باشد که همیشه در حال فیلم برداری باشند را می توان به صورت تک فریم در فواصل خاص و یا به صورت تمام فریم، فیلم برداری نمود.
فیلم های ذخیره شده، توسط نرم افزار خاصی قابل نمایش و انتقال می باشند.
انرژی های مصرفی در
ساختمان معمولا در قالب روشنایی، حرارتی و برودتی می باشند.
برای صرفه جویی در مصرف انرژی، باید بتوان انرژی هایی که در ساعات مصرف بیش از حد مصرف می شوند را مهار نمود و نیز انرژی هایی را که در ساعات خالی از سکنه تلف می شوند را حذف کرد.
عمده مصرف انرژی الکتریکی در روشنایی و فن کویل ها می باشد. در صورتیکه صاحب واحد از آن خارج شد، فن کویل خاموش شده و کلیه چراغ های روشنایی خاموش می گردد.
در ساعت خاصی از صبح، سیستم فن کویل شروع به کار کرده و دمای واحدها را به دمای نرمال تنظیم شده می رساند.
در ساعاتی که سکنه در واحد حضور دارند، دمای واحد در بازه خاصی قرار دارد و فن کویل تا دمای واحد در درجه تنظیم شده ثابت بماند ها به صورت خودکار کنترل می شوند.
کنترل فن کویل های هر واحد در اختیار کنترل کننده محلی آن واحد قرار دارد و نیز برنامه های دمایی جهت صرفه جویی انرژی را از نرم افزار مرکزی دریافت می نماید.
برگرفته شده از :http://www.landscape.ir
http://www.farsnews.com
http://www.iranbms.com
http://rayanmehr.co.ir